Tokai
Een gitaarmerk met een cultstatus.
Dit is zo ontstaan doordat er relatief weinig duidelijke informatie te vinden is over het merk als het gaat om achtergrond, serienummercodering, typenummering of productie. Daarnaast is Tokai, met golfbewegingen, in de afgelopen decennia niet overal ter wereld even eenvoudig verkrijgbaar, terwijl het merk vanuit het verleden juist wel een hele goede naam heeft opgebouwd als het gaat om kwaliteit.
Dit zorgt voor een hoop verwarring zelfs onder de grootste experts. Toch hebben wij bij Klundert Music een hele hoop ervaring met het merk en daarmee best wel wat kennis en expertise over deze gitaarbouwer uit The Land Of The Rising Sunburst.
Dus waar moet je op letten bij een Tokai? Waar worden ze gebouwd? Wat maakt Tokai tegenwoordig? Hoe zit het met de typeomschrijvingen? Wat is de historie van Tokai en zijn de huidige gitaren eigenlijk wel legaal? En wat kan ik uit het serienummer van een Tokai herleiden? Zomaar wat vragen en kwesties die bij ons geregeld de revue passeren. Hieronder geven we de antwoorden!
Tokai in het algemeen, een stukje historie;
Om een goed beeld te krijgen van wat een gitaarbouwer hedendaags doet, is het vaak heel verhelderend om naar de historie van het desbetreffende merk te kijken. En dat geldt zeker voor Tokai. De Tokai Gakki Company, Ltd. (東海楽器製造株式会社, Tōkai Gakki Seizō Kabushiki-gaisha) maakte zijn start in 1947 dankzij Tadayouki Adachi.
Tot voor kort was Tokai een familiebedrijf, maar sinds 2023 is Tokai in handen van een investeringsmaatschappij. Zij hebben de lijn van Tokai doorgezet, waarbij de focus voornamelijk ligt op het maken van elektrische (bas)gitaren en akoestische gitaren. In het verleden heeft Tokai echter allerlei instrumenten gemaakt. Zo begon het bedrijf ooit met het maken van harmonica’s en piano’s in 1947 en vanaf 1961 voornamelijk nog banjo’s en harpsichords.
Pas in 1965 maakt Tokai zijn eerste klassieke gitaar, de elektrische gitaar volgde drie jaar later; de Hummingbird welke gebaseerd was op de Mosrite Mark I en II. In 1970 kwamen ze met de akoestische Humming Bird Custom. Later in 1972 werkte ze samen met C.F. Martin voor het leveren van akoestische onderdelen en het bouwen van de elektrische gitaren uit de Sigma serie, toen Sigma destijds nog onderdeel van Martin was. In 1975 volgde de eerste lijn van Tokai zelf, genaamd Cat’s Eye wat replicas waren van de C.F. Martin gitaren.
Sind eind jaren 70 is Tokai gestart met het bouwen van replica's van de elektrische gitaren van Fender en Gibson. In de tijdlijn van Fender en Gibson gezien, is dit een periode waarin beide merken steken lieten vallen; de bedrijfsvoering, artistieke keuzes binnen het assortiment en kwaliteit lieten te wensen over waardoor de consument uitweek naar andere merken. Tokai was een van de merken die daarvan profiteerde tot de frustratie van Fender en Gibson.
In 1978 introduceerden ze met de “Breezy Sound” en “Springy Sound” Tele en Strat replica's en de LP-replica genaamd "Les Paul Reborn". Deze LP-replica's kregen later de naam "Love Rock". Deze naamsverandering kwam als gevolg van bedreigingen van de Amerikaanse gitaarbedrijven om juridische stappen te ondernemen om hun auteursrechten te beschermen. Zodoende staan Tokai gitaren uit deze periode bekend als “lawsuit guitars". En eigenlijk is dit sinds die tijd een doorlopende situatie geweest voor Tokai.
Tokai in het algemeen, huidige tijd;
Naast oorsprong en historie van het merk, is het ook belangrijk te weten dat het een aspect van de Japanse cultuur is, wanneer het gaat om de gitaarbranche in ieder geval, om niet zozeer het wiel opnieuw uit te vinden, maar vooral om het bestaande idee beter uit te voeren. Hier gaat veel trots mee gepaard. Dat Tokai groot is geworden met het tot in de puntjes geperfectioneerd uitvoeren van bestaande gitaarconcepten is niet zo vreemd dus. De koers die Tokai daarmee eind jaren 70 in is geslagen, vaart het nog steeds; gitaren die je kent, maar anders gebouwd dan bij andere grote merken. Met fantastische specificaties en een compromisloze afwerking. Deze kwaliteit staat in verhouding met een eerlijke prijs.
In de huidige collectie vind je een grote verscheidenheid aan modellen, die niet altijd even overzichtelijk zijn gerangschikt. Op de eerste plaats maken we onderscheid tussen Tokai Japan en Tokai China. De Japanse gitaren zijn met de hand gebouwd met luxe specificaties en finishes. De Chinese gitaren worden uitbesteedt of in opdracht gebouwd en zijn een stuk betaalbaarder, maar voor wat je betaalt zijn ook deze gitaren zeer indrukwekkend gebouwd.
De verschillende typen gitaren die Tokai zoal bouwt zijn zeer uiteenlopend en door de tijd heen heeft Tokai zich wellicht gewaagt aan de meeste bekende modellen. Op dit moment zijn de volgende (bas)gitaar stijlen vast in productie; LP, SG, ES, FB, ST, TE, offset, J-Bass, P-Bass TB-Bass.
Vervolgens lopen de typenummers op naarmate het instrument luxer en ook duurder wordt. Dus bijvoorbeeld; LS129 wordt opgevolgd door LS136, etc. Het is echter zo dat de typenummers door de tijd veranderen terwijl de gitaar hetzelfde blijft. En daar ontstaat uiteraard verwarring door, maar de logica daarachter, is dat het getal staat voor de prijs van de gitaar in Yen; een LS129 heeft in Japan een prijs van 129000 Yen. En het is dus ook weer niet zo raar dat met de tijd de prijs en dus het typenummer verandert.
Veelgestelde vragen rondom Tokai
Bestaat het gitaarmerk Tokai nog?
Jazeker! Tokai maakt nog altijd volop kwaliteitsinstrumenten, zowel in Japan als in China. Maar de import naar het westen loopt niet altijd even eenvoudig. Wij hebben al enkele jaren een ruime collectie van zowel de Chinese als ook de Japanse Tokai's vast in het assortiment en zijn goed op de hoogte van wat er mogelijk of beschikbaar is.
Zijn Tokai gitaren goed?
Met zijn huidige cult status zijn er een heleboel Tokai liefhebbers in de wereld. Vaak zijn het gitaristen die op een punt wellicht een negatieve ervaring hebben gehad met een ander merk waar Tokai replica's van maakt of een gitarist die gaat voor een uitzonderlijke prijskwaliteit verhouding.
En daar zit gelijk het belangrijkste antwoord op de vraag; de beste reden om een Tokai te overwegen, is de prachtige prijskwaliteit verhouding.
Met een Tokai krijg je namelijk luxe specificaties tegen eerlijke prijzen met dezelfde iconische, authentieke look, feel en sound. Denk daarbij aan one-piece body, door-en-door maple tops, kwaliteit hardware en elektronica, prachtige finishes en een compromisloze bouw en afwerking. Wij hebben letterlijk nog nooit een twijfelachtige Tokai op onze werkbank gehad. En dat wil wat zeggen bij een gitaarmerk!
Hoe goed zijn Japanse Tokais?
Feitelijk zijn de Japanse Tokai gitaren met de hand gebouwd. Tokai gebruikt daarbij kwaliteitsmaterialen en de bekende, klassieke tone-woods als bijvoorbeeld alder, ash, mahonie, maple en rosewood. Afhankelijk van het model worden body's uit een of twee delen gemaakt. Maple tops zijn altijd door-en-door, maar afhankelijk van type zijn figured tops soms gefineerd. De duurdere LS-modellen hebben echter door-en-door figured tops.
De hardware en elektronica zijn in alle gevallen zoals het origineel. De elementen maakt Tokai zelf en de hardware is vaak ingekochte kwaliteitshardware (bijv. Gotoh). De bouw en afwerking van deze gitaren zijn altijd feilloos. Het lakwerk is altijd netjes en strak, de frets zijn goed afgewerkt en level. Dit afwerkingsniveau zorgt ervoor dat we bij Klundert Music de gitaren weer perfect afgesteld kunnen uitleveren. En precies hierdoor merken we en concluderen we dat Tokai Japan kwaliteitsgrondstoffen gebruikt; geen zogenaamd “jong” of onvoldoende gedroogd hout zoals we bij andere merken wel eens zien.
Hoe goed zijn Chinese Tokai’s?
Of beter gezegd; waar wordt bespaard bij deze betaalbaardere gitaren? Voor het grootste gedeelte wordt er op kosten bespaard door de productie onder te brengen bij een gitaarfabriek met OEM productie. Door op schaalgrootte van EOM-productie mee te liften, wordt op grondstofkosten, productietijd en kosten bespaard.
Specificatie-technisch en zeker in verhouding tot de prijzen, zijn ook de Chinese Tokai's best indrukwekkend. Gemaakt met mooi toonhout en volgens de traditionele specificaties gemaakt.
Hoe werken de serienummers van Tokai?
De serienummering van Tokai is helaas niet zo transparant of inzichtelijk. Tokai zelf heeft hier geen goede documentatie van waardoor het niet altijd mogelijk is om bijvoorbeeld een bouwjaar goed te herleiden aan de hand van het serienummer.
Voor oudere Tokais, vanaf eind jaren 70 tot begin 2000 is er echter een zeer behulpzaam online platform waar veel informatie te vinden is over serienummering, bouwjaren en heel veel andere interessante details die juist voor deze oudere gitaren relevant kunnen zijn. Check: www.tokairegistry.com
Zijn Tokai’s illegaal in sommige landen?
Nee, ondanks dat Tokai al vaak het vuur aan de schenen heeft gekregen vanwege auteursrechtelijke zaken, zijn ze nergens illegaal. Het is wel zo dat Tokai niet overal ter wereld (met name in het westen) even goed verkrijgbaar is, en mogelijk kan dit te maken hebben met concurrentiebeding dat wordt gesteld door andere merken bij desbetreffende dealers en winkeliers.
Wanneer is een Tokai gitaar vintage?
Moeilijke vraag, na het vorderen van de tijd komt een instrument vaak vanzelf in een vintage waardering terecht. Duidelijker is het om te spreken over welke gitaren van Tokai “collectable” zijn. Een verzamelwaarde verkrijgt een merk of instrument doorgaans vanwege schaarste, vanwege een uitzonderlijke kwaliteit of vanwege een historisch gerelateerde status. Om deze reden zijn dit voor Tokai vooral de gitaren van vóór 1985.
Wat weegt een Tokai?
Uiteraard hangt het gewicht van een gitaar volledig af van de gebruikte materialen en is er van exemplaar tot exemplaar en van het ene model tot het andere een behoorlijk verschil. De selectie van het hout op basis van gewicht is zeker bij duurdere gitaren niet ongebruikelijk als secundair onderdeel van de upgrade in specificaties. De betere en duurdere gitaren zijn vaak lichter.
Vragen over het gewicht van een Tokai zijn bij ons aan de dagelijkse orde en dat heeft in bijna alle gevallen betrekking tot de LS modellen. Over de gehele lijn van Tokai liggen de gewichten erg uiteen, maar bij de LS-modellen weten we uit ervaring dat het gewicht gemiddeld tussen de 3.8 en 4.5 kg ligt.
Wat is de range bij Tokai gitaren?
Tokai heeft een ruime collectie, van de budgetvriendelijke luxe startersgitaren tot de high-end professionele instrumenten. In geld uitgedrukt kun je een range van zo’n 500 tot 3500 euro verwachten.
De collectie bestaat uit een grote verscheidenheid aan modellen, maar veelal correcte replica’s van Fender en Gibson.
Tokai gitaren worden gekenmerkt door hun hoge kwaliteit, goede afwerking en consistente prestaties. Dus, of je nu op zoek bent naar een budgetvriendelijke gitaar of een high-end instrument, binnen de Tokai collectie vind je altijd een gitaar met een uitstekende prijskwaliteit verhouding.
Wat voor lak heeft een Tokai?
Lakafwerking is een relevante specificatie bij gitaren. Uiteraard voor het oog, maar ook voor het oor. Tokai heeft in het verleden, en nu nog steeds, diverse technieken van lakafwerking gebruikt, maar zoals bij veel aspecten bij het merk lijkt er niet direct een logica terug te vinden in welke technieken bij welke gitaren, modellen of tijdsperiode hoort.
Zo zijn er veel Tokai’s met nitrocellulose lak. Dit is een laksoort die in de jaren 50 en 60 standaard was voor gitaren en andere muziekinstrumenten. Nitrocellulose lak is een zeer dunne, olie-achtige lak die een transparante laag vormt over de houten oppervlakken van de gitaar en daarmee, naar de bevinding van veel gitaristen, een resonante toon oplevert. Nitro lak geeft de gitaar een natuurlijke uitstraling en laat het hout ademen maar is ook kwetsbaar voor beschadigen en verkleuren. Gitaren met een dergelijke nitro afwerking hebben dus vaak een natuurlijk verouderde uitstraling. Veel gitaristen vinden dit mooi en in combinatie met het klankaspect is dit een reden waarom deze lak populair blijft.
Polyurethane lak is een modernere afwerking. Deze lak droogt veel sneller, geeft doorgaans snel een mooi resultaat en is veel minder kwetsbaar dan Nitro. Polyurethane is geïntroduceerd omdat bepaalde kleuren of type afwerkingen niet als Nitro te lakken zijn. Met minder werk, een beter resultaat in een kortere tijd en een minder kwetsbare afwerking is deze lak vooral bij de opbouwende schaalgrootten van productie een belangrijk punt.
Tokai heeft door de jaren beide technieken gebruikt, maar zonder duidelijke logica. Momenteel zijn de duurdere LS modellen (vanaf LS150) volledig met nitro gelakt en zijn alle gitaren daaronder in principe volledig poly gelakt, hoewel we daar ook weer uitzonderingen in gezien hebben. Ook kennen we Tokai gitaren met een poly basis finish en een nitro clear coat.
Zit er een koffer bij een Tokai?
Dat is afhankelijk van welke Tokai gitaar je koopt en door welk bedrijf ze geïmporteerd zijn in Europa. Sinds 2023 worden alle Japanse Tokai inclusief originele Tokai hardcase geleverd, maar tot 2023 was dat niet altijd het geval. Let daar goed op, want uiteraard zie je dit ook terug in de prijs.
Specificaties van een Tokai
De specificaties van een Tokai gitaar zijn uiteraard volledig afhankelijk van het model en de serie waaruit de gitaar afkomstig is. Hieronder vind je enkele speerpunten die wij vaak aanhalen als belangrijke en interessante specificaties.
- Body’s; traditionele tonewoods. Alder en Ash voor de ST en TE modellen. Mahonie voor de LP en SG modellen, 2-delig voor de betaalbare series, 1-delig wanneer je verder de ladder opklimt. Plain maple tops zijn altijd solid, door-en-door en bookmatched. Voor de betaalbare series worden vaak figured fineren gebruikt over een solid plain top, voor de duurdere gitaren door-en-door solid tops.
- Hals: historisch correcte tonewoods. Maple voor ST en TE modellen, mahonie voor de Gibson replica’s.
- Toets: bij de betaalbare series zien we maple, pau ferro of jatoba. Bij de duurdere gitaren ook rosewood.
- Elektronica: traditionele pickup, pickup voicings en control configutaries. Pickups van de Japanse gitaren worden hand gewikkeld door Tokai, pickups van de Chinese gitaren worden naar deze specificaties gewikkeld. Bij Japanse gitaren zien we een opbouw in potmeter en component kwaliteit als full-size pot’s en duurdere condensatoren.
- Hardware: model en historisch correcte tuners en bruggen. Gotoh bij de Japanse gitaren. De tuners zijn veelal “Kluson-style”. Tune-O-Matic zadels op studs bij de betaalbare series, pinned zadels bij de duurdere gitaren. Licht-gewicht Alu tailpieces bij de duurdere gitaren.
Voor alle exacte informatie over de specificaties van een bepaalde Tokai gitaar, raden wij je aan om te kijken in de productbeschrijving.
Is een Tokai gitaar duur?
tDuur is en blijft uiteraard een heel relatief begrip relatief aan de kwaliteit. Een belangrijk gegeven bij Tokai gitaren is de opvallende prijskwaliteit verhouding. Je krijgt heel veel gitaar voor je centen; mooie en historische of model correcte specificaties en materialen, een perfecte afwerking en consistentie.
Afhankelijk van waar, en vooral hoe, een Tokai is gebouwd lopen de prijzen uiteen en moet je voor een Tokai ongeveer minimaal 500 euro budgetteren. Écht goedkope gitaren maakt Tokai dus niet, maar écht goed zijn ze wel altijd en in verhouding dus ook nooit te duur. Maar wat voor jou een dure gitaar is, bepaal je natuurlijk altijd zelf!
Kan elke Tokai besteld en geleverd worden?
Nee, we kunnen helaas niet alles wat Tokai maakt of heeft gemaakt bestellen. Dit heeft onder andere te maken met het importkanaal naar Europa. Door het import bedrijf wordt een voorselectie gemaakt van wat er beschikbaar komt en daar kunnen we een collectie uit samenstellen. Daarbij kunnen we overigens wel input geven en zodoende is het niet ongebruikelijk om een speciale bestelling te plaatsen. Levertijden daarvan lopen soms wel hoog op, denk tussen de 6 en 12 maanden.
Worden Tokai’s ook in Amerika geleverd?
Het verschepen van onze Tokai gitaren naar Amerika is geen probleem. We verzenden zelfs op wekelijkse basis gitaren naar de Verenigde Staten.